Wat zijn biociden?
Biociden zijn producten die gebruikt worden om organismen te bestrijden die schadelijk zijn voor de gezondheid van mens en dier of om organismen te bestrijden die schade toebrengen aan allerlei producten. Daarom worden ze ook wel desinfectiemiddelen en bestrijdingsmiddelen genoemd.
Biociden kunnen chemisch van aard zijn, zoals alcoholen en chloor, of microbiologisch, zoals schimmels, bacteriën en virussen. Desinfectiemiddelen zijn chemische stoffen die worden gebruikt om ziekteverwekkende of hinderlijke micro-organismen van oppervlakken te verwijderen. Bacteriën bijvoorbeeld kunnen de gezondheid van mensen bedreigen en tal van processen verstoren, met bederf, kleurveranderingen, slijmvorming en geurafwijkingen tot gevolg. Ook schimmels kunnen gevaarlijk zijn. Algen kunnen bijvoorbeeld koelwatersystemen verstoren, gladheid op paden veroorzaken en materialen ontsieren.
Biociden zijn in onze huidige samenleving dus levensnoodzakelijk om de kwaliteit van de omgeving en de gezondheid van de mens te garanderen.
Biociden zijn toelatingsplichtige producten die, vooraleer ze op de Belgische markt kunnen komen, worden geëvalueerd door de overheid. Hun werkzaamheid en eventuele effecten en risico’s naar mens, dier en omgeving worden streng beoordeeld door onafhankelijke experten, in dienst van de federale overheid. We verwijzen hierbij dan ook graag naar website van de Dienst Biociden van de FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de voedselketen en Leefmilieu, waarop steeds een geüpdatet versie raadpleegbaar is van de toegelaten biociden op de Belgische markt. Het wettelijk kader hiervoor is de Wetgeving aangaande het in de handel brengen en gebruiken van biociden: Koninklijk Besluit van 4 april 2019 en de Europese verordening 528/2012.
In die Europese Verordening 528/2012 wordt een biocide gedefinieerd als:
- Alle stoffen of mengsels die, in de vorm waarin zij aan de gebruiker worden geleverd, uit een of meer werkzame stoffen bestaan dan wel die stoffen bevatten of genereren, met als doel een schadelijk organisme te vernietigen, af te schrikken, onschadelijk te maken, de effecten daarvan te voorkomen of op een andere dan louter fysieke of mechanische wijze te bestrijden.
- Alle stoffen of mengsels die worden gegenereerd door stoffen of mengsels die zelf niet vallen onder het eerste punt, en die gebruikt worden met als doel een schadelijk organisme te vernietigen, af te schrikken, onschadelijk te maken, de effecten daarvan te voorkomen of op een andere dan louter fysieke of mechanische wijze te bestrijden.
- Behandelde voorwerpen waarvan de primaire werking een biocidale werking is, worden beschouwd als biociden.
Een werkzame stof is een stof met een werking op of tegen een schadelijk organisme. Een biocide bestaat uit minstens een werkzame stof en evt. nog andere (hulp)stoffen.
Speciale categorie: Behandelde voorwerpen - beslissingstabel
Type voorwerp | Behandeld voorwerp of biocide |
Een voorwerp dat een biocide bevat of behandeld is met een biocide (vb. een houten bank, behandeld met een houtbeschermingsproduct), enkel met de bedoeling organismen te controleren die schadelijk kunnen zijn voor het behandeld voorwerp of materiaal zelf | Behandeld Voorwerp moet voldoen aan de vereisten van Artikel 58 van de Biocide Verordening 528/2012 |
Een voorwerp dat een biocide bevat of behandeld is met een biocide en de primaire functie van het voorwerp is niet de biocide-functie (vb. geurloze, antibacteriële kousen) | Behandeld Voorwerp moet voldoen aan de vereisten van Artikel 58 van de Biocide Verordening 528/2012 |
Een voorwerp dat een biocide bevat of behandeld is met een biocide en de primaire functie van het voorwerp wel degelijk de biocide-functie (vb. antibacteriële doekjes) | Biocide, en dus toelatingsplichtig, volgens de Biocide Verordening 528/2012 |
Indien we biociden correct en veilig gebruiken kunnen ze ons in grote mate beschermen tegen de kwalijke gevolgen van schadelijke insecten en parasieten en houden ze geen gevaar in voor de gezondheid met slechts een minimaal risico voor het leefmilieu.